Z wielu czynników mogących spowodować poważne szkody w zabytkowych budowlach lub dziełach sztuki (np. malowidłach ściennych) należy wymienić czynniki o charakterze biologicznym.
Procesy biologiczne występują dość powszechnie w wyniku działania grzybów, owadów, roślin, bakterii, a często zwierząt i ptaków. Destruktywne działanie tych organizmów na substancje murowe może przebiegać bezpośrednio lub pośrednio przez inne konstrukcje.
Grzyby, pleśń, owady i bakterie atakują części organiczne, które mogą znajdować się w strukturze murów lub z którymi mury mogą być sprzężone (np. drewniane kotwie, stropy, więźby dachowe itp.).
Rozpowszechnianie się grzyba domowego jest niezwykle ekstensywne. W sprzyjających warunkach zaatakowane przez grzyb drewno sosnowe w ciągu paru miesięcy traci na wytrzymałości ponad 90%), co może doprowadzić do zniszczenia konstrukcji i katastrofalnych następstw.
Aktywne działanie bakterii i grzybów można rozpoznać nie tylko po ukazaniu się pleśni i nalotów na częściach konstrukcyjnych, lecz także po charakterystycznym zapachu.
Szkodliwe działanie owadów na konstrukcje drewniane i wyposażenie wnętrz jest powszechnie znane. Trzeba podkreślić, że przy dłuższym działaniu owadów może nastąpić nie tylko osłabienie konstrukcji nośnych, lecz także i uszkodzenie układów murowanych wskutek niekorzystnego wpływu zdeformowanych elementów drewnianych.
Niszczące działanie owadów może okazać się nawet bardzo szkodliwe dla niektórych metali.
Atak biologiczny może stać się powodem także szybkiego rozkładu kamieni i zapraw. Szereg drobnoustrojów w sprzyjających warunkach fizykochemicznych (temperaturze, wilgotności, środowisku kwasowym itp.) rozwija się na podłożu nieorganicznym. Drobnoustroje te w wyniku różnych uzdolnień biochemicznych powodują korozję i rozkład wapieni, dolomitów, marmurów, granitów i innych materiałów mineralnych zawierających krzemiany i glinokrzemiany.
Korozja biologiczna najdotkliwiej niszczy wapienie, marmury i inne kamienie oraz zaprawy zawierające związki wapnia. Na powierzchni tych materiałów chętnie rozwija się różnego rodzaju mikroflora, która wytwarza rozkładające się produkty biochemiczne, w wyniku czego następuje proces przeobrażania i rozkładu struktury. Trzeba podkreślić, że działalność drobnoustrojów jest różnokierunkowa. Wiele drobnoustrojów posiada szczególne zdolności przystosowawcze do zmian środowiska, bardzo szybkiego rozmnażania i ekspansji.
Bardzo szkodliwe może się okazać również działanie roślin, a zwłaszcza trawy, drzew, pnączy i mchów, które oplatają lub rosną na powierzchniach nie zabezpieczonych przed tym murów i sklepień. Korzenie, przenikające głęboko w spoiny i pęknięcia, siłą ekspansji rozsadzają i kruszą kamienie oraz rozluźniają nawet najbardziej spojone mury. W następstwie tego działania zostają stworzone warunki sprzyjające penetracji innych destrukcyjnych czynników, a zwłaszcza wilgoci.
Należy tu również wspomnieć o niszczącym działaniu zwierząt domowych, szczególnie krów i koni oraz ptaków, a zwłaszcza gołębi. Zwierzęta przyczyniają się, poza innymi uszkodzeniami, do wzrostu wilgoci i wydzielania szkodliwych soli.
Ptaki zaś dość powszechnie stają się przyczyną różnego rodzaju uszkodzeń wystroju architektonicznego budowli, przy czym nawóz gołębi zawierający kwas fosforowy może szczególnie destrukcyjnie oddziaływać na kamienie.