Do rysunków inwentaryzacyjnych i zdjęć fotograficznych sporządza się część opisową, w której podaje się ogólną charakterystykę budowli i jej poszczególnych fragmentów, zarówno z punktu widzenia budowlanego jak też cech stylowych, ponadto — dodatkowe informacje odnośnie do typu konstrukcji, jej wieku i ogólnego stanu technicznego, wbudowanych rodzajów materiałów, zastosowanych systemów statycznych, odczytanych wątków i systemów wiązania, stanu struktury wewnętrznej, charakteru i zakresu zniszczeń. W części opisowej ze szczególną starannością powinno być potraktowane studium uszkodzeń i odkształceń podstawowych konstrukcji, jak fundamentów, murów, podpór słupowych, sklepień i stropów. Należy przy tym zwrócić również uwagę na elementy konstrukcyjne współzależne, podporządkowane, a także na te części pionowych konstrukcji nośnych, które ulegają osiadaniu, odchyleniu od poziomu i wyboczeniu.
Pełną dokumentację opisową uzupełnia dziennik obserwacji zachowania się budowli. W toku obserwacji ważne jest stwierdzenie, czy ma się do czynienia z deformacjami i uszkodzeniami, których proces jest czynny, czy też proces ten został ustabilizowany i w jakim stało się to czasie.
W części opisowej uszkodzeń dużo uwagi poświęcić należy charakterystyce i analizie rys i spękań. Opis powinien być możliwe krótki, lakoniczny i bezwzględnie obiektywny.